Voor veel Nederlanders behoort vlees eten tot de dagelijkse praktijk. De ingeburgerde zinsnede ‘aardappels-vlees-groente’ (oftewel de Hollandse Pot) doet vermoeden dat deze combinatie al gedateerd is. Toch is het een vrij recente gewoonte: tussen 1900 en 1950 was het gebruikelijker om maar één keer per week een stuk vlees te consumeren. Pas in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw zijn we in Nederland echte vleeseters geworden. Het begon met zo’n 20 kilo per persoon per jaar, inmiddels is dat al 40 kilo.
De wereldbevolking groeit, van 2,5 miljard mensen in 1950 tot naar verwachting 4 keer zoveel in 2050. Dat terwijl het totaal aan landbouwoppervlak nu al te klein is om al die mensen te voeden. Willen we evenveel vlees blijven eten (zo’n 100 gram per persoon per dag), dan is intensivering (hogere opbrengst per hectare) van veehouderijen nodig.
Intensivering kan een aanslag op het dierenwelzijn betekenen, maar dat is niet altijd zo. Grotere bedrijven kunnen makkelijker investeren in geschikte stalinrichting, een eigen veearts en de nieuwste technieken. Tegelijkertijd is de druk op veehouderijen erg groot, er moet zoveel mogelijk vlees geproduceerd worden (binnen de regeltjes van de wet) tegen een zo laag mogelijke prijs want in de supermarkt wordt steeds minder voor een stuk vlees betaald.
Supermarktconsumenten zijn de laatste jaren bewuster en kritischer geworden over vlees, maar dat zorgt niet voor een significante daling in de hoeveelheid gekocht vlees per jaar. Biologische veehouderijen brengen de intensivering omlaag, dat komt ten goede aan het dierenwelzijn want de dieren leven langer en hebben meer ruimte. Dat levert logischerwijs minder vlees per hectare op dan bij de intensieve veehouderijen. Als elke vleeseter in Nederland elke dag biologisch vlees wil eten dan hebben we meer ruimte nodig
Het RIVM waarschuwde vorig jaar: willen we onze klimaatdoelstellingen behalen, dan moeten we minder vlees eten. Kúnnen we nog wel, op een verantwoorde manier, dagelijks een stuk vlees eten? Of moeten we allemaal flexitariërs (parttime-vegetariërs) worden? Het zou beter zijn voor het milieu, veehouderijen stoten 14,5 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen uit. Ook wordt er voor vlees in verhouding veel meer water verbruikt dan voor andere eiwitbronnen zoals groenten, granen en peulvruchten.
Wat vindt u?
Miranda Lahuis is filosoof in opleiding aan de Rijksuniversiteit Groningen
