De geplande weg tussen Dokkum en Nijega doorsnijdt onnodig het unieke houtwallenlandschap van de Noord-Friese Wouden, een Nationaal Landschap. Dat stellen de Friese natuurorganisatie It Fryske Gea, de Friese Milieufederatie en de actiegroepen It Griene Erfgoed en Fryslân Moai! ‘Het gaat om een uniek, authentiek landschap dat in de middeleeuwen is ontstaan en in de rest van Nederland grotendeels verdwenen is’, licht Hinke Groothof van It Griene Erfgoed toe. ‘Het is bijzonder dat zo’n groot gebied intact is gebleven.’ De Centrale As, een 26 kilometer lange tweebaansweg met vier rijstroken die dwars door dit landschap moet komen te lopen, vernietigt de eeuwenoude structuur van percelen, die zijn gescheiden door elzensingels, onderstreept ze.
De natuurorganisaties bepleiten een alternatief dat voor 75 procent langs het bestaande tracé voert. It Fryske Gea wil in elk geval een scheiding tussen het plaatselijke verkeer en het vrachtverkeer. ‘Bij Damwoude, Veenwouden en Burgum moeten rondwegen komen’, vindt directeur Ultsje Hosper. De organisaties zullen vanaf deze zomer tot de Raad van State procederen om de aanleg van de Centrale As tegen te houden.
Van de 235 miljoen euro die de provincie heeft begroot voor de nieuwe verbinding steekt zij 30 miljoen in inpassing in het landschap. Zo laat ze de weg deels verdiept aanleggen en komen er ongeveer duizend meerjarige eiken en elzensingels langs te staan. ‘We willen de negatieve gevolgen zo veel mogelijk opheffen. Automobilisten zijn te gast in het landschap’, aldus projectleider Sietse Hilarides.
Met de Centrale As wil de provincie de leegloop van het gebied keren en de verkeersveiligheid vergroten in de dorpen, waar nu vrachtverkeer doorheen raast. Groothof van It Griene Erfgoed denkt echter dat niet zozeer de wegenstructuur, als wel het verkeersgedrag van de weggebruikers zorgt voor het grote aantal ongevallen.
Volgens de provincie zou de vierbaansweg ook een sterke economische impuls aan het gebied geven. Maar uit een steekproef onder 175 bedrijven blijkt dat 61 procent tevreden is met de bereikbaarheid via de huidige weg. Vooral grote industriële bedrijven in Dokkum en Sumar zien wel voordelen in de Centrale As. Groothof vreest dat de aanleg van de Centrale As recreatie en toerisme schaadt. ‘Toerisme wordt in deze streek steeds belangrijker. Mensen komen hier vanwege het landschap.’
Het is nu wachten op het provinciaal inpassingsplan, dat in oktober moet komen. De aanleg van de weg staat gepland tussen 2010 en 2015.
De geplande weg tussen Dokkum en Nijega doorsnijdt onnodig het unieke houtwallenlandschap van de Noord-Friese Wouden, een Nationaal Landschap. Dat stellen Friese natuurorganisaties.
