De wijk Dalkampen bij Borger is door een drukke verkeersweg gescheiden van het oude dorp, en daardoor eerder een nieuw dorp dan een wijk. In Rolde wordt binnenkort gestart met de aanleg van een wijk die ook op enige afstand van het dorp komt te liggen. En als de plannen van de gemeente Midden-Drenthe doorgaan, komt er bij Beilen een nieuwe wijk aan de westkant van de A28.
De discussie rond de uitbreiding van Borger speelde al weer bijna vijftien jaar geleden en leidde tot grote verdeeldheid in de provinciale politiek. De in de jaren daarna gerealiseerde wijk Dalkampen ten westen van de N34 wordt tegenwoordig door velen nog steeds gezien als een wijk die er nooit had mogen komen.
Het dorp Borger was destijds niet in beeld als opvangkern voor andere kernen op de Hondsrug met capaciteitsproblemen. Het voornemen was juist om de kernen van de randveenontginningen en de Veenkoloniën door gerichte maatregelen zo te ontwikkelen dat deze als alternatief aantrekkelijk zouden worden. De kwetsbare Hondsrug kon zo worden ontzien. Het in de eerste helft van de jaren negentig geldende Streekplan Drenthe gaf voor de kern Borger geen uitbreidingsrichting aan. Er was simpelweg geen geschikte locatie. Niet uitbreiden dus. Maar zo duidelijk durfde het provinciaal bestuur niet te zijn. Het college van gedeputeerde staten vond dat het streekplan flexibel gehanteerd moest worden en stemde in met de voornemens uit Borger voor nieuwbouw aan de overkant van de N34. In de discussies werd gerefereerd aan het feit dat Gieten eerder ook al plannen had gehad om de N34 over te steken. Toen was de conclusie echter nog dat de sprong over deze weg een zeer wezenlijke en ongewenste ingreep zou betekenen, omdat de Hondsrug ten westen van de N34 in het geheel nog niet verstedelijkt was.
Het gemeentebestuur van Borger merkte destijds op dat door de bouw van Dalkampen andere waardevolle gebieden rond Borger ontzien zouden kunnen worden, en dat de gekozen locatie in verkeerskundig opzicht ‘bijzonder gunstig gelegen’ was. ‘Ook de ligging ten opzichte van de bestaande bebouwing en de daar gelegen voorzieningen is relatief gunstig. De nieuwe locatie zal zelfs op loopafstand van het bestaande centrum zijn gelegen. Voorwaarde hiervoor is wel de aanwezigheid van een tunnel voor voetgangers en fietsers’, aldus toen de plaatselijke bestuurders. Die tunnel is er nooit gekomen. Uiteindelijk is Dalkampen een wijk geworden die volledig geïsoleerd ligt.
Rolde-Zuid
Hebben de heftige discussies over Borger geleid tot terughoudendheid bij de ontwikkeling van nieuwe plannen? Dat lijkt niet het geval te zijn. Het zal niet lang meer duren of in Rolde wordt begonnen met de ontwikkeling van Rolde-Zuid, aan de zuidkant van de N33. In dit plan zullen op en rond het huidige terrein van De Trans (een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking) ongeveer driehonderd woningen gebouwd worden. Een deel van de bewoners van De Trans zal in de nieuwe wijk gaan wonen.
Inmiddels zijn door rijk en provincie de financiële middelen beschikbaar gesteld om de N33 te verdubbelen, wat de scheiding tussen Rolde en de toekomstige nieuwe wijk nog manifester zal maken. Op het provinciehuis zijn de plannen voor Rolde-Zuid inmiddels goedgekeurd. Daarvoor heeft de gemeente wel een concessie moeten doen: de plannen om aan de oostzijde van het dorp te gaan bouwen, dus in de richting van het Stroomdallandschap van de Drentsche Aa, zijn geschrapt.
Open beekdal
‘Woningbouw op die plek moeten we niet willen. Ik sta hier absoluut niet positief tegenover.’ Deze woorden van gedeputeerde Anneke Haarsma waren op 11 oktober 2005 te lezen in het Dagblad van het Noorden. Ze reageerde op de plannen van het gemeentebestuur van Midden-Drenthe om Beilen aan de westkant van de A28 uit te breiden met vele honderden woningen. Blijkbaar waait er op het provinciehuis tegenwoordig een andere wind en kan wat in Borger en Rolde wél kon in Beilen niet meer.
In oktober 2005 stelde het college van B en W van Midden-Drenthe aan de gemeenteraad voor om een gebied ten westen van de A28 aan te wijzen als definitieve uitbreidingslocatie voor woningbouw. Er moeten de komende jaren rond de zevenhonderd woningen worden gebouwd. In een eerdere afweging waren twee andere locaties bij Lieving en Alting afgevallen. Aan de raadsfracties werd gevraagd voor het ruim 560 hectare grote gebied de Wet Voorkeursrecht Gemeenten van toepassing te verklaren. De grondeigenaren zullen daardoor bij verkoop hun grond als eerste aan de gemeente moeten aanbieden.
Het gebied wordt gekenmerkt door een waardevol open beekdal en een meer besloten veldontginningslandschap. Ook zijn in het beekdal van de Beilerstroom ecologische waarden aanwezig. De voor woningbouw afgevallen gebieden werden in het collegevoorstel als waardevoller gekarakteriseerd. Omdat men verwacht dat ten westen van de A28 de minste belemmeringen aanwezig zullen zijn, en om projectontwikkelaars en grondspeculanten een slag voor te zijn, koos het college voor deze locatie.
De gemeenteraad van Midden-Drenthe steunt inmiddels in meerderheid de voorstellen van het college. De wethouders Egbert Bolhuis (VVD) en Coos de Jonge (CDA) waren destijds als statenleden betrokken bij de discussies over de uitbreiding van Borger. Van voortschrijdend inzicht is blijkbaar geen sprake. De wethouders waren niet bereid voor dit verhaal hun beleidskeuze toe te lichten. De materie ligt blijkbaar gevoelig. Dat lijkt me logisch.