Al sinds de opening van het Forum Groningen in 2019 broed ik op een vlammend opiniestuk. In mijn gedachten begint dat lichtzinnig en met complimentjes. Ik schrijf dan dat het nieuwe cultuurgebouw leuk is voor toeristen en hoe super het is dat er veel jonge mensen komen.
Ik schrijf ook dat ik er zelf graag kom om te lezen of films te kijken. Ik staar dan vaak naar de mannen achter de openbare computers. Eentje was ooit zijn bril vergeten. Met z’n neus tegen het scherm gedrukt boekte hij een onlinecursus persoonlijke verlichting.
Ik mopper doorgaans veel, maar als ik het kan helpen doe ik dat liever niet. Daarom schrijf ik in dat opiniestuk niet dat de roltrappen energieverslinders zijn. Ook laat ik buiten beschouwing dat vijf euro voor een rode wijn best veel is in een gebouw dat als publieke voorziening te boek staat. Na zo’n vrolijk intro weet iedereen dat ook ikzelf graag in het Forum kom. Dus als ik kritiek heb, is dat uit liefde.
Ik heb daarmee alleen nog geen opiniestuk dat in de krant terecht komt. De chef opinie zal me terugmailen: wat wil je precies zeggen? In mijn gedachten schrijf ik daarom ook een vlijmscherpe kritiek. Met de komst van het Forum is de openbare bibliotheek aan de Oude Boteringestraat gesloten, schrijf ik, maar we hebben nooit een bibliotheek terugkregen. De directeur noemde het Forum in 2020 nog opzettelijk niet een bibliotheek, maar ‘een cultuurgebouw waar je ook een boek kunt lenen’.
In een bibliotheek is het stil, stel ik zakelijk, en in het Forum niet. Want tussen de boeken van het Forum klinkt het zuigende geluid van tien verdiepingen aan roltrappen, de gesprekken die erbovenuit proberen te komen, en soms in de avond een DJ uit de film-lounge.
Daarna ben ik poëtisch. In een bieb is de lucht van zachte room, schrijf ik. Je trippelt zachtjes naar een vrije plek, alsof je over groen mos loopt. Je fluistert. Je vouwt stilletjes je laptop open. Dat komt omdat een bieb vloerbedekking heeft en dikke muren die geroezemoes buiten houden. Het leesgedeelte van het Forum heeft geen vloerkleed en muren.
Wie zeurt moet ook met oplossingen komen, hoor ik de critici al zeggen. Ik noem in het opiniestuk daarom dat een aantal donkere stiltehokjes niet de oplossing zijn, maar dat wat vloerbedekking en een glazen wand tussen het bieb-gedeelte en de roltrappen al een hoop scheelt.
Dan verzin ik nog een uitsmijter, iets als: in mijn boekje heeft Groningen nog een bieb tegoed.
Lang dacht ik dat ik ooit wel een vrije avond zou vinden om het opiniestuk te schrijven. Ik zou me eroverheen moeten zetten dat het misschien wel sentimenteel gezeur van de zoon van een bibliotheekmedewerker zou zijn. Hoewel stilte een schaars goed is, is het misschien vooral een verlangen van de rijke, witte middenklasse. ‘Het geluid van gentrificatie is stilte’, schreef Teun Dominicus eens in een artikel in Vrij Nederland waarin hij beschrijft hoe de gentrificatie van Amsterdamse wijken alle levendigheid en rumoer uit wijken weert.
Maar vorige maand belandde het opiniestuk definitief in de prullenbak, nog voor er ooit een woord op papier kwam. Ik kocht toen nieuwe oordopjes met noise-cancelling, die al het omgevingsgeluid voor je wegfilteren. Ik zette ze aan op de tweede etage van het Forum en de roltrappen, toeristen en DJ’s vielen stil. Het voelde alsof de afzuigkap na een hele lange poos uitging.
Sindsdien denk ik amper nog aan mijn opiniestuk.
