Freek de Jonge geeft de actie ‘Laat Groningen Niet Zakken‘ een groots vervolg. Wat ooit begon als ‘inwerken voor verkiezingscabaret’ is nu een 9 puntenplan om de regio weer veiligheid te geven en vertrouwen in de autoriteiten te herstellen.
In de special die Noorderbreedte maakte in 2014 staan verhalen over herstel van vertrouwen en wederopbouw waar Groningers (en Drenthen) hun voordeel mee kunnen doen. Lees bijvoorbeeld het verhaal van Melanie Bakema over hoe Christchurch (Nieuw-Zeeland) de wederopbouw aanpakte na aardbevingen. De conclusie van haar promotieonderzoek is dat overheden ermee worstelen om burgers werkelijk zeggenschap te geven bij de wederopbouw. Toch is dat wat werkelijk helpt. De paradox is dat de overheid een veerkrachtige samenleving wil organiseren terwijl ze de regie juist uit handen moet geven aan burgers om sociale veerkracht te mobiliseren. Overheden kunnen burgers daarbij steunen door zich dienstbaar op te stellen en werkelijk aan te haken bij initiatieven van onderaf. Dat werkt beter dan een eigen agenda te volgen. In de special ook optimistische verhalen, bijvoorbeeld over hoe de bevingsschade en sociale ontreddering de opmaat kunnen vormen voor een energietransitie waar ook de burgers energie van krijgen. En hoe er een nieuwe bouwcultuur kan ontstaan. Maar allereerst is het nodig dat overheden de regio serieus gaan nemen en hun rol goed oppakken.
Toon daarom uw betrokkenheid en Laat Groningen niet zakken. Op 7 februari 2017 tijdens de fakkeltocht (half acht vertrek vanaf de Vismarkt) worden de 9 punten die Freek de Jonge ophaalde tijdens optredens in Groningen aan politici overhandigd. De Jonge wil dat alle politieke partijen zich al voor de verkiezingen vastleggen op hun steun voor dit deltaplan voor Groningen. Stap over de partijpolitieke belangen heen en leg nu al vast dat de nieuwe regering de gaswinning en aanhangende problemen met voorrang aanpakt, zo roept hij op.
Volgens de Groningers moet de gaswinning zo snel mogelijk stoppen en is ruimhartige compensatie nodig waarbij intimiderende bureaucratie uitgeroeid moet worden. De Jonge noemt het ’te eenvoudig om de NAM van alles de schuld te geven, ook het ministerie van Economische Zaken speelt een doortrapte rol – met instemming van de Tweede Kamer!’ De veiligheid van burgers is daaraan onderschikt gemaakt.
Om dat te doorbreken moeten Staat en Gas uit elkaar getrokken worden. De NAM wordt eenduidig de betalende vervuiler die om te beginnen 5 miljard euro in een onafhankelijk fonds moet storten. Tegelijkertijd komt er een transitieplan om Groningen weer vooruit te helpen: binnen tien jaar zijn alle gebouwen energie neutraal en de provincie stapt over op duurzame energie en gaat over naar bio-economie.
De foto bij dit artikel van Reyer Boxem sluit aan bij de campagne van Freek de Jonge. Maar dat is toeval: Boxem maakte een serie portretten van Huizinge bij nacht. Ze werden gemaakt voor de special van Noorderbreedte over de aardbevingen. Gastredacteuren brengen daarin naar voren welke kansen er uit de ellende kunnen voortkomen.
Op 29 januari 2017 is de documentaire ‘De stille beving‘ gepubliceerd. Deze documentaire van Piet Hein van der Hoek gaat over de impact die de constante dreiging van aardbevingen heeft op het gezin van Annemarie Heite in Bedum. Hun huis moet helemaal afgebroken worden. Op 12 februari zendt RTV Noord de film uit en op 12 maart om 21.00 uur wordt de film bij NPO 2 uitgezonden.
Het 9 puntenplan van Freek de Jonge:
De Bewoners
Veiligheid en leefbaarheid terugbrengen door woningen, boerderijen en gebouwen, waaronder de landschapsbepalende monumenten, aardbevingsbestendig te maken met respect voor de wensen van bewoner en/of eigenaar.
Met als opmerking dat versterken toekomstperspectief betekent en niet uitstel van executie.
De gaswinning wordt zo snel als mogelijk stopgezet. EZ presenteert een afbouwplan en stapt af van de gemaakte afspraken voor de komende vijf jaar.
EZ maakt de afspraken die er zijn met de NAM openbaar en geeft inzage in cijfers betreffende leveringsgarantie en gasbehoefte (met een marge voor bijzondere omstandigheden zonder die te misbruiken).
De gedupeerden worden ruimhartig gecompenseerd in schade aan woning, onderneming of monument zonder daarbij gehinderd te worden door een achterdochtige en intimiderende bureaucratie.
Onder compensatie verstaan we vergoeding van alle kosten die te maken hebben met de versterking van de woning en de daarmee samenhangende inbreuk in het normale leven van de gedupeerden.
Fysieke en psychische klachten worden erkend als schade en geven de verplichting tot compensatie voor de gevolgen in werk en leven.
Het Bestuur
Gestreefd wordt naar een spoedige splitsing van Staat en Gas.
De NAM wordt gedefinieerd als betalende vervuiler en is in die status aansprakelijk voor alle schade sinds het begin van de gaswinning. Dat betekent dat de NAM zich niet langer bemoeit met de vaststelling van de schade en de daarmee samenhangende vergoeding. Om te beginnen stort de NAM (voorlopig) een bedrag van 5 miljard euro in een onafhankelijk fonds.
De schade die is aangericht valt in feite onder kosten van gaswinning en kan dien aangaande worden verhaald tot 1959.
‘Groningen’, waarmee bedoeld wordt, alle gedupeerden, actiegroepen, gemeenten en organisaties die betrokken zijn als hulpverlener of op welke manier dan ook betrokken zijn bij de met de door bevingen en verzakkingen ontstane schade gaan met regelmaat gezamenlijk in gesprek met EZ zolang dit departement nog alleen over dit dossier gaat.
EZ op zijn beurt onderhandelt met de NAM over de omvang van de schadevergoeding.
De regelgeving die een snelle afhandeling en een voortvarende aanpak van herstel frustreert, wordt waar nodig aangepast, versoepeld en verbeterd.
Het ministerie dat vergunningen verleent en de grootte van de gaswinning bepaalt (EZ) kan niet hetzelfde zijn als het departement dat de schade afhandelt en de veiligheid waarborgt.
De afhandeling van de schade komt zo snel mogelijk in handen van een onafhankelijke instelling.
De definitie van omschreven noodgebieden wordt verruimd en het gebied wordt uitgebreid.
De Transitie
Er komt een Deltaplan voor de provincie Groningen dat vergelijkbaar is met de aanpak na de ramp in 1953 in Zeeland. Die behalve een veiligheidsgarantie voor zijn bewoners, ons land koploper heeft gemaakt in waterkeringstechniek. Een aanpak, die in de eerste plaats gericht is op veiligheid, maar daarnaast visionair, innovatief en praktisch is.
Een transitiefaculteit aan de RUG en een nauwere samenwerking tussen wetenschappelijk en toegepast onderwijs zou kunnen zorgen voor kennis en uitvoering van veilige woningen en vooral omschakeling naar duurzame energie.
In tien jaar worden alle woningen en gebouwen energie-neutraal waarmee Groningen als voorbeeld kan dienen voor de rest van Nederland en de opgedane ervaringen gedeeld kunnen worden.
Gelijkopgaand met de energie-transitie vindt er ook een overgang plaats naar een bio-economie.
Belangrijk aspect van de algehele transitie is dat de burgers de gang van zaken bepalen. Met andere woorden dat de huidige Top-Down besluitvormingscultuur wordt vervangen door een Bottom-Up systeem, waarbij wordt geprofiteerd van de ervaring uit de reeds bestaande praktijk van burgerinitiatieven en coöperaties.
