Ontwerper en typograaf Gerben Dollen zoekt het verhaal achter letters en cijfers in de openbare ruimte.

Een smal, verhard pad, ontoegankelijk voor gemotoriseerd verkeer, brengt me van Uithuizen naar Zeerijp. Voordat ik het doorheb, ben ik een object met letters al meters gepasseerd. Ik keer om. Het is een kastje met aan weerszijden een paaltje. Ik vind het een knappe prestatie hoe schots en scheef de boel erbij staat. De akkers bieden immers voldoende horizon om ze op het oog waterpas te zetten. En wat meer op gelijke hoogte.
De paaltjes lijken identiek te zijn, maar dat klopt niet. Vreemd voor een product dat in oplage moet zijn geproduceerd. De letter ’S’ valt het meest op. Rechts tuimelt-ie voorover, alsof deze S het paaltje weer rechtop wil drukken. Links gaat het mis bij de vorm van de letter: de bovenste bocht trekt naar achteren, de bocht onderin wil vol gas vooruit. Alsof je in een vliegtuig van de startbaan vertrekt en door de kracht in je stoel wordt gedrukt. Het is ook een moeilijk te ontwerpen letter, de S.
De letters zitten lekker diep in het beton geperst. Voor de duurzaamheid denk ik, je wilt er immers geen onderhoud aan hebben. Toch zijn ze door de natuur ingehaald. Begroeiing maakt de letters minder scherp en camoufleert de tekst en de palen als geheel. Ze gaan op in de omgeving. Op twitter antwoorden ecologen: groot dooiermos, een korstmos. De palen zijn zo verworden tot indicatoren van de luchtkwaliteit.

De palen blijken lokaal te zijn geproduceerd, bij Smit Bedum. De letters, gezaagd uit waarschijnlijk multiplex, zijn hierbij in houten mallen bevestigd. De diepte van de letters uiteindelijk in het beton is het rechtstreekse gevolg van het gebruikte materiaal in de mal; zo simpel kan het zijn. Het verschil tussen de palen komt doordat de makers meer mallen gebruikten. Anders hadden ze maar één paal per dag kunnen maken en dat schiet natuurlijk niet op.
Ik tweet de eigenaar van de paaltjes: netbeheerder Enexis. Marieke van @EnexisWebcare laat me bellen door haar collega Gert. Hij vertelt me dat het om een gasaansluiting gaat. Waarschijnlijk van de boerderij die ik honderd meter verderop in het veld zag staan. In het kastje wordt de hoge druk, die door de leiding gaat, omgezet in een lagere, geschikt voor de consument. Normaal gesproken staan er bij kastjes geen paaltjes, gaat Gert verder. Nu wel. Voor aanrijdgevaar. ‘Welk aanrijdgevaar?’ vraag ik stomverbaasd. ‘Grasmaaien.’ Oké, goed punt. 
Dan hoor ik met een regelmatige korte interval een schel geluid op de achtergrond. Ik vraag of er een gasalarm bij hem afgaat en hij niet in actie moet komen. Het is zijn papegaai, vertelt hij. Gert werkt thuis vandaag.

Trefwoorden