John Stoel
(Stadskanaal, 1940) heeft een voorkeur voor platte landschappen. Dat is zijn noordelijke aard, zo vertelt hij tijdens een interview, en zijn jeugd in een platte streek, de Veenkoloniën. ‘Ik kan niks met bossen. Ben ik doodongelukkig mee. Ik moet die weidsheid hebben.’
Hoewel ik John hoofdzakelijk ken van landschapsfotografie en opnamen van personen op locatie, heeft hij ook veel gewerkt voor het bedrijfsleven. Hij had een breed scala van opdrachtgevers. Die gevarieerdheid vond hij een uitdaging. Ook was hij vaste fotograaf voor het Groninger Museum en de Kunsthal in Rotterdam. Verder werkt(e) hij onder andere voor het Fries Museum, Stichting Kunst in de Openbare Ruimte, Museum Belvédère in Oranjewoud, Stichting Het Depot in Wageningen en tientallen galeries en kunstenaars. Naast zijn werk in opdracht maakt hij vrij werk dat op tientallen exposities te zien was.
Toen ik John zo’n vijftig jaar geleden leerde kennen, had hij zijn eerste successen in de fotografie behaald. Tijdens een van de eerste ontmoetingen kregen we het over de Wadden. Hij werd meteen enthousiast toen ik hem over het wadlopen vertelde. Het Wad kende hij al en hij was met name gefocust op de structuren van de wadbodem. Samen zijn we in 1966 naar Texel geweest om daar de typische landschappen vast te leggen voor het Waddenbulletin. De grote doorbraak kwam in 1969 toen de Biënnale in Parijs hem uitnodigde om zijn wadstructuren te exposeren. Het eerste boek waaraan hij meewerkte was de Groene Kustweg van Addie Boerma.
Foto’s en kiekjes
Toen John nog analoog fotografeerde kocht hij iedere drie, vier jaar een nieuwe camera met toebehoren. Twee keer heb ik zijn oude camera gekocht en hem gevraagd mij te leren fotograferen. Na een hele dag in het veld gingen we de doka in en toonde hij me de kneepjes van het vak. Het eindresultaat was frappant. John maakte foto’s en ik kiekjes. Hij was erg precies in zijn fotografie, zowel wat betreft de opname, de compositie als de afwerking. Toen er weer eens in de gelederen van Noorderbreedte een milieurage van gerecycled papier woedde, ging ik overstag met als gevolg dat zijn prachtige landschapsfoto’s van Friesland en Groningen als bagger werden afgedrukt. We zijn meteen overgegaan op geschikt papier.
‘De grote hoek’ was een rubriek in Noorderbreedte die John Stoel met een speciale groothoekcamera in opdracht heeft gemaakt. De foto’s tonen cultuurhistorische monumenten in hun omgeving.
De meeste themanummers van Noorderbreedte werden bij toerbeurt gefotografeerd door John Stoel, Harry Cock en Bert Nienhuis. John heeft er een aantal gemaakt over water, energie, Gastvrij Noord-Nederland en muziek.
Magie
Ed van der Elsken en Johan van der Keuken waren zijn grote voorbeelden toen John Stoel de Fotovakschool in Den Haag met succes verliet. Van der Keuken, die twee jaar de covers van Noorderbreedte heeft gefotografeerd, vertelt: ‘Er komt niet meer uit dat kastje dan je ogen zien. Maar het wordt pas duidelijk in het detail. Het detail is de manier van kijken en dat maakt ook die manier van kijken duidelijk. Dat is de knip. Het was natuurlijk altijd de magie, dat fotograferen.’ De magie van de foto’s van John Stoel die in Noorderbreedte zijn afgedrukt is voor mij altijd een verbeelding geweest van de magie van het Noorden.
John Stoel. Beeld van een loopbaan.
Beeldengalerij Het Depot
locatie Hinkeloord, Wageningen
Tot en met 26 mei 2013
www.hetdepot.nl
