De provincie Friesland meent dat de weg de verkeersveiligheid en leefbaarheid vergroot in de dorpen, waar nu veel vrachtverkeer doorheen raast. Een nieuwe vierbaansweg lost dit probleem op en zorgt voor een betere bereikbaarheid. Verder stuwt de Centrale As de economische ontwikkeling van Noordoost-Friesland op, aldus de provincie. Die beloofde al eerder dat de rijbaan waar mogelijk in het landschap wordt opgenomen. Zo wordt hij deels verdiept aangelegd en voert de As als viaduct over natuurgebieden. Ook moeten er honderden meerjarige eiken en elzen langs de weg komen en ‘hop-overs’ voor vleermuizen.
It Fryske Gea let erop dat de provincie haar afspraken over inpassing van de weg in het landschap nakomt, stelt De Vries. Overigens zijn nog niet alle vergunningen rond. Ontheffingen van de Flora- en Faunawet heeft de provincie nog niet. De Vries overweegt die aan te vechten. ‘We komen op voor natuur en landschap, maar willen voorkomen dat we als klier worden neergezet. Het tracé krijgen we niet van tafel, maar mogelijk zijn er zaken die we kunnen bijsturen.’
De Centrale As moet in 2015 klaar zijn. Kosten: 300 miljoen, waarvan 37 miljoen om bezitters van woningen en boerderijen uit te kopen. Begin volgend jaar begint de aanleg al van een weg rond het dorp Garyp.
Grote opluchting in het Friese provinciehuis: de omstreden Centrale As mag doorgaan, bepaalde de Raad van State in november. Het hoogste rechtscollege vindt dat de provincie Friesland bevoegd is om de 26 kilometer lange vierbaansweg tussen Dokkum en Nijega aan te laten leggen. Beroep tegen de uitspraak is niet meer mogelijk. Tegenstanders, waaronder natuurorganisatie It Fryske Gea, hebben de aanleg twee jaar weten tegen te houden. It Fryske Gea is nu zwaar teleurgesteld. Directeur Henk de Vries noemt de uitspraak ‘een beetje makkelijk’. ‘De Raad gaat voorbij aan het advies van de Stichting Advisering Bestuursafspraak (een onpartijdige deskundige die de Raad van State om advies had gevraagd, red.). Die zet vraagtekens bij onder meer de verkeersprognoses van de provincie.’
It Fryske Gea vindt de weg niet alleen overbodig gezien de geprognosticeerde bevolkingskrimp, maar ook onverantwoord, omdat die een eeuwenoud houtwallenlandschap doorsnijdt.