In Borger realiseert de Stichting Chris Booth Landart Drenthe momenteel een groot land-artproject. Aan de rand van het Hunzedal wil de Nieuw-Zeelandse kunstenaar Chris Booth 25 duizend keien samenvoegen tot een kunstwerk. Marco Out, burgemeester van Borger-Odoorn en voorzitter van het comité van aanbeveling, zegt dat het ‘kan uitgroeien tot een nieuw icoon voor Drenthe, voor Nederland en voor kunst- en natuurliefhebbers all over the world.’ De kunstenaar zelf wil – zoals hij zegt – een verbinding tot stand brengen tussen het oeroude Drentse landschap en zijn bewoners van vroeger en nu. ‘Een werk waarin het rijke Drentse erfgoed weerklinkt met een universele, inspirerende boodschap.’
Of destijds veel discussie is geweest over het werk van Smithson weet ik niet, maar de plannen van Booth zijn bepaald niet onomstreden. De vele tonnen die het kunstwerk moet kosten, zijn onderwerp van discussie. En natuurlijk is de keus voor een kunstenaar die aan de andere kant van de wereld woont voor sommigen een bron van ergernis. Ook voor een enkele kunstenaar uit de regio, die zich afvraagt waarom kunst van zover gehaald moet worden.
Maar het kan altijd nog erger, zo bleek bij een discussie over kunstwerken die de komende tijd een plaats moeten krijgen langs de heringerichte N34. Drie kunstenaars kregen de opdracht kunstwerken te maken voor een drietal pleister-plaatsen langs deze verbinding tussen Groningen en Emmen. Enige eis: er moet een relatie bestaan tussen de kunst en het omringende landschap. Een open procedure leidde tot de keus voor niet-Drentse kunstenaars en dat schoot Arie Fonk, zelf kunstenaar en D66-raadslid in de gemeente Aa & Hunze, in het verkeerde keelgat. Het kunstwerk You are lost van het kunstenaarsduo Heather en Ivan Morison voor de parkeerplaats Koebroeken langs de N34 bij Eext noemt Fonk beledigend voor de lokale bevolking. De inwoners van Eext hadden volgens de kunstenaar betrokken moeten worden bij de keus. Problemen hadden volgens hem voorkomen kunnen worden door in zee te gaan met Drentse kunstenaars. Op zijn initiatief nam de gemeenteraad zelfs een motie aan tegen de plaatsing van het kunstwerk.
Zelden zo’n benepen provincialisme meegemaakt. Maak kunst onderwerp van een democratische procedure en je krijgt niets anders dan Bartje, Ot en Sien en een zigeunerkind met een ontroerende traan op de wang, in plaats van kunst die discussie oproept en beschouwers tot nadenken stemt. En die Drentse kunstenaars? Laten die nou maar werk maken van een zodanige kwaliteit dat ze worden uitgenodigd kunstwerken te plaatsen in Amerika, Nieuw-Zeeland of waar dan ook in de wereld.
Kunst in de openbare ruimte. Een boeiend thema ook in Drenthe, dat in en bij een zandwinningsplas bij Emmen een uniek land-artproject van Robert Smithson bezit, getiteld Broken Circle/Spiral Hill. Tot 28 november wijdt het CBK Emmen een tentoonstelling aan deze Amerikaanse kunstenaar, wiens veertig jaar oude kunstwerk nog altijd in goede staat verkeert.
