De hele wereld kan via een website meedenken over een nieuwbouwwijk in Opeinde, een dorp ten noorden van Drachten. Hoe kwam u erop?
‘Ik ben van de generatie Elske ter Veld en Felix Rottenberg. Anders dan veel van mijn collega’s in de noordelijke PvdA vind ik dat je zelf als politica echt voorop moet gaan lopen. Niet eerst burgers de kastanjes uit het vuur laten halen en wanneer iedereen moe geknokt is, zelf het verlossende voorstel uit de hoed toveren. Zo’n luie politicus wil ik niet zijn. Ik heb op het gemeentehuis gezegd tegen de ambtenaren daar: “Ik ga Opeinde helemaal naar mij toe trekken. Ik wil dat het een bijzondere wijk wordt, de wijk van overmorgen.” Daarom stond er van tevoren, toen we begonnen in het najaar van 2008, niets vast. Behalve de locatie, een gebied van circa 17 hectare groot. Ook wilde ik dat de beleidsvoorbereiding en dus ook de inspraak op een nieuwe manier zouden verlopen. Toen is onze gemeentesecretaris tegen Bieslog aangelopen.’
Pardon?
‘De website van Wim de Bie. Daar vonden we ook de naam van de makers van zijn site, The Crowds Social Media uit Amsterdam.’
Daar is werkelijk geen woord Fries bij. Dat zullen ze in Drachten leuk gevonden hebben: Amsterdammers geld laten verdienen aan Friese projecten.
‘Daarvan heb ik nooit iets gemerkt. Bijzonder aan de website van Wim de Bie is dat iedereen met ideeën kan komen en op elkaar in groepen kan reageren. Wij hebben inmiddels reacties gekregen vanuit de hele wereld. Maar we hebben ook – en daar gaat het om – vanuit Friesland en omgeving 187 actieve deelnemers aan de discussie hoe die wijk eruit moet gaan zien. De deelnemers reageren veel op elkaar. Zulke heftige discussies zijn het, dat we Atelier Dutch uit Almere om hulp hebben gevraagd: hoe zorgen we dat dit bestuurbaar en overzichtelijk blijft? Het atelier gaat het ideeënmateriaal bundelen. Er moet een helder resultaat uitkomen, een afspiegeling van wat de community wil. We hopen op een beperkt aantal overzichtelijke scenario’s. Daarna gaat alles de planprocedure in.’
Noem eens een voorbeeld van zo’n heftig twistpunt?
‘Echt lastig wordt het als ideeën elkaar uitsluiten. Bijvoorbeeld: aan het water bouwen, maar ook plaats bieden aan sociale woningbouw. “Water” betekent: hoge grondverzetkosten, veel meer infrastructuur en heel wat beschikbare vierkante meters bouwgrond minder. De grondprijs per kavel stijgt dan fors. Dat kun je bijna niet terugverdienen als woonbedrijf.’
Wat voor verfrissende idee‘n zijn er tot nu toe gelanceerd?
‘Ik heb huizen op palen langs zien komen, ook woningen half onder de grond. Dat schijnt warmer te zijn. Wat me bijbleef, allereerst vanwege de naam, was het afstudeerproject van de Groningse student bouwkunde Marten van der Stoel: Kolonisten van Opeinde. Net als in het gelijknamige bordspel begin je met een paar huisjes, dan even niets, dan een school… Een organisch ontwikkelingsmodel: je zet niet in één keer tig huizen neer.
‘Wat in alle reacties opvalt, is dat iedereen duurzaam en energiezuinig bouwen en wonen voorstaat. Geweldige winst vanuit milieuoogpunt. Aardig vond ik het idee om in een soort kas te gaan wonen die ’s zomers gekoeld wordt door de energie die uit de zonnewarmte vrijkomt, en ’s winters verwarmd wordt door wat je aan zonnewarmte tijdens de zonrijke maanden kunt opslaan. Nul energiekosten. Je moet uiteraard wel rekenen op veel hogere aanvangskosten. De installatie waarin je de zonnewarmte opvangt, omzet in energie en bewaart, moet je op een of andere manier doorberekenen aan de toekomstige eigenaar of huurder.’
Wordt dit nu de standaardaanpak van de gemeente?
‘Dit experiment is een interessante ervaring voor ons. Persoonlijk vind ik dat het naar meer smaakt! Wellicht leent deze benadering zich ook voor andere beleidsterreinen.’
Meer info op www.wijbouweneenwijk.nl
