Wat is er aan de hand rond de N361 (Groningen-Winsum-Mensingeweer)? Volgens de provincie Groningen moet er een nieuwe weg komen, om de dorpen Adorp, Sauwerd, Winsum en Mensingeweer heen. Het nieuwe tracé kan namelijk de verkeersdruk van de bestaande weg afhalen. De gemeente Groningen is het niet met deze plannen eens en heeft een bezwaarschrift tegen de provincie ingediend. Zij vindt de huidige weg helemaal niet extreem druk. Bovendien loopt het geplande tracé dwars door (zeer) waardevol cultuur- en natuurhistorisch landschap. Hoe kunnen de argumenten voor en tegen zo uiteenlopen?
Het nieuwe tracé met een hoofdweg en twee ventwegen betekent sowieso een boel extra asfalt in het landschap. Dat is een belangrijk punt van de tegenstanders (de gemeente Groningen dus, maar ook bewoners uit de betrokken dorpen en een aantal natuurorganisaties). Daarbovenop komt nog de landschapsverslindende, zeer ruime ringweg om Winsum én de geplande doorsnijding van het natuur- en weidevogelgebied de Koningslaagtepolder.
Geen landschap willen opofferen, kan nog met subjectieve waardering te maken hebben. Maar de verkeersoverbelasting van een weg, die valt toch wel objectief vast te stellen? Voor de N361 gaat dat blijkbaar niet op. Houd daarbij nog in het achterhoofd dat de weg van Groningen naar de gemeenten Winsum, De Marne en Eemsmond loopt: allemaal gebieden waarvan de bevolking in de nabije toekomst stabiel zal blijven of zal krimpen. Dan is het moeilijk voor te stellen dat de N361 in de toekomst drukker zal worden.
De voorstanders van de nieuwe weg voeren als belangrijk argument aan dat de geplande ringwegen de leefbaarheid in dorpen langs de huidige weg zullen verbeteren. Voor een aantal dorpen staat dit buiten kijf. Rondwegen aanleggen, valt echter goed te combineren met het bestaande tracé handhaven en upgraden. Bij Winsum kunnen dan één of meer tunnels komen naar de sportvelden. Niet alleen levert dat landschappelijke winst op, het is ook een korter traject.
Het lijkt er sterk op dat anno 2009 de uitgangspunten voor de aanpassing van de N361 (lang) niet allemaal meer actueel zijn en ook niet goed (genoeg) doorgerekend. Maar het grootste probleem lijkt te zijn dat de provincie Groningen de 51 miljoen euro voormalig Zuiderzeelijngeld die voor de verbetering van de N361 klaarligt, graag snel wil uitgeven. Is dat een stuk kostbaar landschap waard? Gaan we richting een tweede Westpoort (het bedrijventerrein bij Groningen aan de A7), waarvan je op voorhand al kon bedenken dat het te groot en te ingrijpend zou zijn, wat nu ook bewaarheid wordt, maar wel te laat voor het landschap? Is het bij nader inzien niet slimmer om – nu we ook nog in een economische crisis terecht zijn gekomen – voor een ander tracé te kiezen? Alternatieven genoeg.
Henk Bleker is als gedeputeerde van Verkeer, Vervoer, Water en Energie hoofdverantwoordelijk voor de tracékeuze van de nieuwe N361. Maar hij begint per 1 mei als directeur van RTV Noord en voelt ‘geen behoefte’ om met Noorderbreedte in gesprek te gaan.