Uit je dak

Terwijl ik met griep in bed lag, had ik zicht op twee zelfgemaakte vogelhuisjes in de kastanjeboom. Een bungalow gemaakt van een wijnkistje en een stulpje van een holle boomstam. De zon scheen en het was een perfecte dag om op huizenjacht te gaan. Een spreeuw stak zijn hoofd in een van de gaten van de bungalow, hij paste er niet in en gaf het al snel op. Een pimpelmees kwam langs en vervolgens twee koolmezen die zich met moeite naarbinnen wurmden, ook zij verdwenen weer. In de middag zong een mus uitbundig vanaf een kastanjetak en liet een mussenvrouw zich verleiden tot een kijkje. Ze keurde eerst de bungalow af en vervolgens het stulpje. Het mannetje zong nog een tijdje door, zonder succes en maakte zich uit de voeten. Tegen de schemering hakte een koolmees wat spaanders uit de opening, maar de dagen daarna bleven de beide huisjes leeg.
Leegstand op het platteland komt niet alleen bij vogels voor, kleine dorpjes in Noord-Nederland kampen met hetzelfde probleem. Hele regio’s lopen leeg door teruglopende bevolking, vergrijzing en gebrek aan werk, waardoor dorpen in Friesland en Groningen net als Ganzendijk op de lijst voor sloop kunnen eindigen. Volgens Ed Nozeman, hoogleraar vastgoedontwikkeling, komen gemeentes bij leegstand steeds vaker voor de beslissing te staan om buurten te laten verpauperen of te slopen. In Duitsland zijn daardoor al gehuchten van de kaart verdwenen.
Wanneer mensen niet meer buiten willen wonen, moet het buiten maar naar de mensen toe en bij ruimtegebrek kan het groen altijd nog het dak op. Sinds afgelopen april kun je zelfs subsidie aanvragen voor een groen dak, als je in de binnenstad van Groningen woont. Het idee is dat Stadjers met zo’n dak meehelpen een groene en energiezuinige stad te creëren. Het staat niet alleen leuk, het houdt huizen in de winter warm en in de zomer koel, werkt als buffer bij regen, neemt fijnstof op en trekt planten en dieren aan. De Sint Michaëlschool in de Butjesstraat krijgt als eerste gebouw in Nederland groen op een al bestaand dak. Het groene dak van de school is niet de enige energiezuinige maatregel die het schoolbestuur bij de renovatie invoerde, de kinderen leveren ook een bijdrage. Na een verplicht ontbijt van boterhammen met pindakaas hebben ze genoeg energie om de nodige rondjes te rennen en hun lokaal een halve dag warm te houden.
Zodra ik mij weer wat beter voelde, heb ik de beide huisjes uit de kastanjeboom gehaald en met een kloofhamer aan stukken geslagen, vanuit de gedachte dat sloop beter is dan verpaupering. Terwijl ik hiermee bezig was, kwam er een spreeuw aanvliegen met een bek vol nestmateriaal. De vogel verdween in de metalen Amerikaanse brievenbus die ook in de kastanje hangt. Die brievenbus is in de winter steenkoud, dan slaapt er een winterkoninkje in. ’s Zomers is hij juist bloedheet en smoren er jonge spreeuwen in. Hoog tijd om de bovenkant te bekleden met een warmteregulerend grasmatje. De subsidieaanvraag is de deur al uit.