Hoe en waar gaan de 53.000 inwoners de komende jaren wonen, werken en recreëren? Op die vraag moest de oorspronkelijk uit India afkomstige Bhalotra, mededirecteur van het Rotterdamse bureau KuiperCompagnons, een antwoord formuleren. Volgens Bolkesteijn voelt de bevolking zich sterk betrokken bij de plannen, vooral dankzij Bhalotra’s ‘kennis en kunde’ en de wijze waarop hij zijn ideeën heeft gepresenteerd: niet in kille planologentaal maar in gevoelvolle bewoordingen.
Het begon met een drukbezochte discussiedag waar mensen konden reageren op 36 uitgangspunten voor het toekomstige ruimtelijke beleid. Hierna begon de stedenbouwkundige met schrijven en ontwerpen. Dit leidde tot een ‘tussenproduct’, dat hij in februari voorlas tijdens een door driehonderd mensen bijgewoonde raadsvergadering in cultureel centrum De Tamboer. De structuurvisie gaat over de historische ontwikkeling van Hoogeveen, de zwakke en sterke punten van de bestaande ruimtelijke structuur en over aanpassingen die nodig zijn. Het buitengebied, de dorpen en de stad worden in dit document sprekend opgevoerd:
‘Wij, de landschappen van Hoogeveen, hebben in het verleden meermalen grote veranderingen ondergaan. (…) Hoogeveen ligt op de scheiding van het hoger gelegen zandgebied in het noordwesten en de lager gelegen ondoordringbare keileemlagen in het zuidoosten. Deze keileemlagen hebben er voor gezorgd dat hier hoogveen kon ontstaan. Het kanalenlandschap is streng en lang. Het veldenlandschap is wijds en open met een halfbesloten landschap van bossen en wijken. (…) Wij zijn gelijktijdig landschap en gemeenschap. Nu zijn de boeren onze grootste beheerders. Zij zijn onze vrienden. Zij houden ons in stand. Hierin zal veel gaan veranderen. (…) Wij zullen afhankelijk zijn van nieuwe kolonisten die recreëren of landschappelijk wonen. (…)
‘Wij, de negen dorpen van Hoogeveen, hebben elk een eigen verleden, een eigen vorm, een eigen uitstraling en bovenal een eigen naam. Met zijn drieën liggen we steeds heerlijk genesteld in een eigen landschap. Pesse, Fluitenberg en Stuifzand worden ook wel de ‘zand’ dorpen genoemd. Vlak daarbij liggen de drie ‘kanaal’ dorpen Noordscheschut, Nieuweroord en Tienderveen. Daaronder liggen de drie ‘veld’ dorpen Hollandscheveld, Elim en Nieuwlande. (…) Onze opgave ligt vooral in het kijken naar de samenstelling van de dorpsgemeenschappen. Dat vinden wij heel belangrijk omdat wij graag jonge mensen en gezinnen met kinderen om ons heen willen hebben. Het is de laatste tijd nogal stil op straat. (…) Wij dorpen zijn nooit af, wij hebben een ongepolijst karakter. Dit bepaalt wat een dorp een dorp maakt. Het landschap dat nagenoeg achteloos in de bebouwing doordringt, een onverwachte wijde blik naar buiten. (…)
‘Ik ben de Hoofdstraat, het hart van de stad. De mensen vinden mij niet mooi. (…) Vijftig jaar geleden is mijn vaart gedempt. (…) Mijn ziel is op dat moment uit mij verdwenen. Zonder vaart waren mijn verhoudingen niet meer goed, de maatvoering klopte niet meer. Ik was te breed geworden om als gezellige, intieme winkelstraat ervaren te worden. Mijn prachtige lineaire karakter, dat zo sterk verweven is met de cultuurhistorie van Hoogeveen, werd opeens als een nadeel gezien, mensen wilden graag een circuit kunnen lopen tijdens het winkelen, en niet alleen maar dezelfde straat op en neer! Maar zo ben ik niet gebouwd. Ik ben nu eenmaal lang en dun en niet klein en dik. Ik ben geen middeleeuwse kronkel- en slenterstad. (…) Ook vlak bij mij in de buurt gaat het nodige veranderen. Neem nou die anonieme parkeergarages achter mij. Hier liggen uitgelezen kansen voor herontwikkeling met een stedelijke vorm van woningbouw en compacte parkeergarages. (…)
Met het oog op de toekomst van Hoogeveen heeft Bhalotra in de structuurvisie een reeks ‘variabelen’ geschetst, waarmee allerlei combinaties te maken zijn. Zo laat het plan verschillende manieren zien om maximaal 700 woningen te bouwen in het buitengebied. Bhalotra speelt daarmee in op de ruimte die het huidige kabinet aan gemeenten wil geven om te bouwen in het open landschap.
Na de presentatie van de toekomstvisie aan de gemeenteraad hebben de verschillende fracties tijdens drie bijeenkomsten met bevolking, belangenorganisaties en bedrijfsleven de variabelen uit het document besproken. Vervolgens hebben zij begin maart een advies uitgebracht aan het college van b en w. Een eenduidig antwoord op de vraag waar het heen moet met Hoogeveen, leverde dat niet op. Wel wees een duidelijke meerderheid de mogelijkheid van een nieuw dorp af. In de komende maanden wordt een definitief plan uitgewerkt. <
