War is moeilijk te vinden. Het ligt onder de rook van Franeker, aan de westkant, tussen de nieuwe snelweg en de oude weg naar Harlingen ingeklemd. Twee doodlopende weggetjes leiden naar War. Vanaf Franeker gezien brengt het eerste, het Filosofenpad, je naar War 1a en 2. Het oude, kronkelende weggetje ligt op een soort dijkje en er staan knotwilgen in de berm. War 1a en 2 zijn twee knusse, dicht naast elkaar gelegen oude huisjes, waar vroeger een paar boerengezinnen een klein aantal koeien hield. Ze liggen een beetje ontheemd tussen de uit de jaren negentig van de vorige eeuw daterende uitbreiding van Franeker, het asielzoekerscentrum en een nieuw aangelegd bos. Dit lijnrechte bos is de grote tweedeler van War. Hierachter liggen namelijk War 5 en 6, te bereiken via het nabij gelegen dorpje Herbayum. Vanaf deze kant komend staat op twee gemetselde vierkante palen in roestig-witte ijzeren letters aangekondigd dat ik War binnentreed. War 6 is eigenlijk ‘Great War’, een grote monumentale boerderij. Dat het de boeren de afgelopen decennia aanzienlijk zwaarder afging dan in de tijd dat deze boerderij gebouwd werd, is goed aan de staat van onderhoud van het gebouw af te lezen. Ook is het maar een warboel op het erf. De boer is gelukkig bezig met een grote opknapbeurt. War 3, 4 en 5 waren de kleine arbeidershuisjes die bij de boerderij hoorden. Alleen War 5 is nog over.
Hoewel we nu weten dat War een buurtschapje is dat gedeeltelijk aan het oprukkende Franeker is opgeofferd, blijft de verwarring over de herkomst van de naam War bestaan. Wat is er warrig aan War? Sporen van oorlog zijn niet te vinden en het bos is veel nieuwer dan de plaatsnaam, dus de verwijzing naar noest of kwast lijkt ook wat vergezocht. Resteert de vraag: wat is er in de war, of wie?
De muskusrattenvanger (v) die met haar gelaarsde-kat-laarzen aan door de weilanden struint, weet het niet. Ze neemt me mee naar een boer, die kievietseieren loopt te zoeken op zijn land. Hij kijkt verward in het rond als hij hoort van de kwestie, is verbaasd dat je überhaupt kunt nadenken over zulke dingen. Inmiddels raak ik zelf ook danig het spoor bijster. Gelukkig is vlakbij de psychiatrische inrichting Groot Lankum gevestigd, mocht ik echt wartaal uit gaan slaan. Uiteindelijk ligt de verklaring, zoals bij vele andere plaatsnamen het geval is, in het agrarisch gebruik van de grond. Een ware of were is een verwijzing naar een perceel, akker of weidestrook.
Het eerste wat bij mij opkomt als ik de plaatsnaam War zie staan, is de liedje van Bruce Springsteen: 'War, what is it good for'. Zou War een verwijzing kunnen zijn naar een oorlog die op die plaats heeft gewoed?
